POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PCOS)NEDİR?
- PCOS, kadınlarda sık görülen (%5-10) bir endokrin bozukluktur. Metabolik sendromun klinik özellikleri olan abdominal obezite, insülin direnci, dislipidemi, hipertansiyon, diabetes mellitus ve kardiyovasküler hastalıklar PCOS’lu olgularda da görülmektedir.
- Yüksek androjen salınımı ve anormal insülin aktivasyonu PCOS’a zemin hazırlarken, hastaların %70’inde hirşutizm ve adet düzensizliği oluşmaktadır.
PCOS VE OBEZİTE İLİŞKİSİ
- PCOS hastalarında sık araştırılan konulardan biri obezitedir. PCOS hastalarında obezite arttıkça ovulasyon sorunu artmaktadır. Ovulasyon sorunundaki artışla birlikte ise kilo vermek güçleşir.
- PCOS’lu kadınlarda obezitenin sebeplerinin yağ hücrelerinden salınan leptin hormon seviyesinin yüksek olması, glikoz intoleransı ve insülin direnci görülmektedir.
- PCOS’lu obez kadınlarda hirşutizm ve anovulasyon daha sık görülmektedir. Tüylenme görülme sıklığı PCOS’lu ve normal BKİ’li kadınlarda %56-58, PCOS’lu ve yüksek BKİ’li kadınlarda %70-73 olarak belirlenmiştir.
- Yapılan çalışmalarda; sadece ultrasonografi ile PCOS tanısı konulmuş normal kilolu kadınlara göre obeziteye sahip olan PCOS’lu kadınlarda kısırlık oranı daha fazladır.
- PCOS’lu obez kadınların çoğunluğunda adet düzensizliği görülmektedir. Obezite tek başına PCOS’un sebebi olmasa da kısır döngüye katkıda bulunmaktadır.
- PCOS hastası obez kadınlarda kilo kaybıyla birlikte büyük oranda insülin düzeyinin düzeldiği ve buna bağlı olarak da androjen seviyesinin düşmesiyle ovulasyonun gerçekleştiği gözlemlenmiştir.
PCOS VE BESLENME TEDAVİSİ:
- PCOS ve obezite arasında güçlü bir bağlantı söz konusudur. Edinilen beslenme alışkanlıkları ve vücut yağ oranının düşürülmesi çok önemlidir. PCOS’ta basit karbonhidrat, doymuş yağ, trans yağ asidi içeriği ve glisemik indeks değeri düşük, posa, tekli ve çoklu doymamış yağ asidi içeriği yüksek olmalıdır. Öğün sayısı ve besin çeşitliliğin yeterliliği çok önemlidir.
- Bunlara ek olarak yapılan araştırmalarda ketojenik diyetlerin PCOS üzerinde olumlu etkisi olabileceği görülmüştür. Kan lipit düzeylerinde ve insülin direncinde denge, en önemlisi BKİ ve bel çevresinde azalma sağlamaktadır.
- PCOS’un tedavisinde multidsipliner bir yol izlenmelidir. Uygulanan medikal tedavi, çeşitli diyet yöntemleri ile obeziteye karşı alınan önlemler ve hayatımıza aldığımız düzenli egzersizlerle birlikte PCOS’ta tedaviyi iyileştirilebilir ve hızlandırılabiliriz.
