Türkiye'de deprem yatsınamaz bir gerçektir. Dünya tarihi kayda geçtiği binlerce yıllardır dünyada ve Anadolu topraklarında depremler hep olmuştur ve olacaktırda.

Depremler hergün güneşin doğması ve batması gibi olağan bir şeydir.

Depremlerde insanları yerin yarılması değil kendi elleri ile yaptığı binalar öldürüyor maalesef. Yerin yarılıp insanı içine alıp öldürmesi ise çok çok düşük bir ihtimaldir.

Öyle ise yaşadığımız mekanları depreme uygun inşa etmeliyiz. Binalarda yaşlanır yorulur. Yıllar binalarıda yıpratır. O zaman yaşadığımız binaları da yapısal anlamda elden geçirmeliyiz. Bence bu elden geçirme periyodu 20 yılı geçmemelidir.

30 yıllık inşaat mühendisiyim. Mühendis olduğum dönemde nerede deprem olmuşsa hepsine gidip incelemelerde bulunmuşumdur. Belli bir illerde de binaları güçlendirmişimdir.

Özellikle son yıllarda gezdiğim bölgelerdeki binalarda yıllara sari ciddi hasarlar tesbit ettim. Özellikle , Kocaeli , İstanbul , İzmir, Elazığ ve Gaziantep’de.

Bu hasarlar sadece depremle oluşan hasarlar değildi. Betonun birazda kalitesizliğinden yıpranmasından tutunda, demirlerin paslanmasına kadar ciddi kohezyon ( paslanna) tesbit ettim.

Bunları güven proje you tube kanalımda da zaman zaman paylaşmışımdır.

Konuyu benim açımdan çok uzun, uzun uzadiyede yazabilirim. Fakat konuyu parçalamak daha uygun sanırım.

O yüzden sizi sıkmamak adına, bu yazımda sadece Bina Güçlendirmesi ve önündeki engelleri yazayım.

Türkiye'nin ve özellikle istanbul'un yapı stoğu ciddi şekilde elden geçmelidir.

Hatta 20 veya 25 yaşını geçmiş tüm binalar yeniden performansa tutulmalıdır.

Artcı ufak depremler veya suyun binaları yıpratması ile bina stoğumuzun belli kısmı çürümeye tabidir.

Birde eski yapılarımız , eski yönetmeliklere göre , yani daha zayıf yapılmış olma ihtimalleri yüksek.

Toplam yapı stoğumuzu yeniden inşa etmemiz çok ciddi bir maliyet, zaman kaybı ve malzeme , ekipman ve insan tedariği açısından uygulanamaz bir durumdur.

Bina güçlendirmelerinde de en büyük engel maalesef bürokrasidir.

Bakanlıktır, belediyelerdir, yapı denetimlerdir.

Cevre ve Şehircilik Bakanlığının ağır bir bürokrasi ve yaptırım yumağı var belediyeler üzerinde. Düşünsenize bir binaya ruhsat alabilmek için, 30 veya 40 teknik elemanın imzasına ihtiyacınız var ve bu imza sayısı yıllar geçtikce hergün artıyor.

Bakanlık sadece Toki binalarını yapma derdinde. Peki ne kadar vatandaşa bu yolla hitap edebilecek sorunun yüzde kaçını bu şekilde çözebileceğiz. Bence bu bakış açısı ile insanları nereye gönderdiğimizi bir daha düşünmeliyiz.

Oysaki Bakanlık iş akışını hızlandıracak tedbirler alsa. Vatandaşımızda geceleri kabus ile uyumasa daha güzel olmazmı ?

Belediyeler ise güçlendirme konusunu bilmediğinden ve bürokratların bir kısmının vatandaş güçlendirme ruhsatı almasın kurguları yüzünden süreyi uzatmaları.

Hele hele yapı denetimlerin gerek proje ve gerekse uygulama açısından meseleye çok uzak olmaları bilmemeleri ve dolayısı ile korkmalari yüzünden işi almak istememeleri.

Devletin onlara öngördüğü hakedişleri yeterli görmediklerinden, ektra açıktan para teklif ederek, zor kabul ettiriyor olmamız, sorunlar yumağının bir parçasıdır.

Güçlendirme projelerinde imalat kontrollüğü ; konusunda uzman mühendislik proje bürolarına verilmesi çok daha işlevsel olacak diye düşünüyorum.

Güçlendirme projesi çizebilecek donanıma sahip, inşaat mühendisi sayımızda maalesef sınırlı. Ama bir akış başlarsa genç inşaat mühendisi ve miamr arkadaşlarda konuya zamanla hakim olurlar diye düşünüyorum.

Vatandaş zaten konuya uzak önüne konan bürokrasiden korkuyor. Bina güçlendirmesi üzerindeki algıyada yenilerek, düşünmek istemiyor.

Oysaki özellikle İstanbul, Kocaeli, Sakarya , Yalova, Bursa, Tekirdağ için bu konu çok çok elzem.

Mevcut binamızın ; sıfır bina maliyetinin % veya % 25 ine çok rahat güçlendirebiliriz.

Binaların güçlendirilerek depreme hazırlanması çok daha ekonomik ve rasyonel bir çözüm.

Hemde zaman aralığı daha kısa.

Aslında birde medyaya ve vatandaşa seslenmiş olayım, Tv'lerde yer bilimcilere kulak kabartığımızdan daha fazla, İnşaat Mühendislerine İnşaat Mühendisi hocalara kulak kabartın onları dinleyin derim.

Bence sadece yer bilimcileri dinlemeniz, deve kuşunun kafasını kuma sakup kara kara düşünmesi gibi bir durum.

Bu algıdan ülke olarak kurtulmak dileği ile.

Yazacak çok şey var ama şimdilik bu kadar diyelim.

--
KOLAY GELSİN.
Rıza Güven USTA
İnşaat Mühendisi.
0545 9122953